31 กรกฎาคม 68 นายเอกวิทย์ มีเพียร ผู้ว่าราชการจังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นประธานการประชุมหารือ เตรียมความพร้อมรับสถานการณ์กรณี IRC หยุดให้บริการและองค์การ TBC ลดการให้ความช่วยเหลือด้านอาหาร แก่ผู้หนีภัยการสู้รบในพื้นที่พักพิงชั่วคราว บ้านใหม่ในสอย ต.ปางหมู อ.ขุนยวม จ.แม่ฮ่องสอน หลังวันที่ 31 กรกฎาคม 2568 ณ ห้องประชุมที่ว่าการอำเภอเมือง ชั้น 2 โดยมี ว่าที่พันตรียุทธนา เจ้าดูรี นายอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน ทหารจากหน่วยเฉพาะกิจสิงหนาท หัวหน้าส่วนราชการระดับจังหวัดและระดับอำเภอ หัวหน้าพื้นที่พักพิงชั่วคราวฯ บ้านในสอย ผู้แทนองค์การกุศลเอกชน(NGOs) UNSCR IRC TBC และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมประชุม เนื่องจากทั้ง 2 องค์กรดูแล 2 พื้นที่ ได้แก่ พื้นที่พักพิงชั่วคราวบ้านใหม่ในสอย อ.เมือง และพื้นที่พักพิงชั่วคราวบ้านแม่สุริน อ.ขุนยวม โดย IRC ดูแล ด้านสาธารณสุข น้ำอุปโภคบริโภค ได้รับเงินสนับสนุนจากสหรัฐอเมริกา จะถูกตัดงบประมาณการช่วยเหลือทั้งหมด ส่วน TBC ดูแลด้านอาหาร ได้รับเงินช่วยเหลือจากสหรัฐอเมริกา จำนวน 60 % อีก 40 % ได้รับเงินช่วยเหลือจากประเทศต่าง ๆ แม้สหรัฐอเมริกาจะตัดงบช่วยเหลือ แต่ TBC ก็ยังพอมีเงินบางส่วนที่ได้รับสนับสนุนจากประเทศต่าง ๆ พอจะสามารถดูแลผู้พักพิงภายในศูนย์ได้ในระยะหนึ่ง
ศูนย์พักพิงชั่วคราวผู้หนีภัยการสู้รบบ้านใหม่ในสอย ต.ปางหมู อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน มีผู้หนีภัยจากการสู้รบ จำนวน 8,625 คน 1,703 ครัวเรือน ตั้งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ปายฝั่งขวาตอนล่าง แบ่งพื้นที่ออก เป็น 2 ส่วน พื้นที่หลัก (ป๊อก 1 – 20) มีเนื้อที่ประมาณ 1,300 ไร่ ตั้งอยู่ในพื้นที่หมู่บ้านในสอย หมู่ที่ 4 ตำบลปางหมู อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน พื้นที่บริเวณดอกีต๊ะ ด่าน MN และหมู่บ้านกะเหรี่ยงคอยาวบ้านในสอย หลังวันที่ 31 ก.ค.68 IRC ก็จะทำการส่งมอบเวชภัณฑ์ยา วัสดุอุปกรณ์เรื่องน้ำสะอาด ให้อยู่ในการดูแลของหน่วยงานรัฐในพื้นที่
ประเด็นการประชุมหารือการเตรียมความพร้อมดำเนินการหลังวันที่ 31 กรกฎาคม 2568 ด้านสาธารณสุขภายในพื้นที่พักพิงได้จัดยานพาหนะไว้เพื่อส่งต่อผู้ป่วย ส่วนปัญหาขยะ มีบ่อทิ้งขยะ อยู่ห่างจากศูนย์ฯ ประมาณ 2 กม. ให้ปฏิบัติตามเดิมในการคัดแยกขยะ และบรรจุถุง โดยจะมีการจัดเก็บ และนำไปทิ้งสัปดาห์ละครั้ง การดูแลน้ำเพื่ออุปโภค-บริโภค เจ้าหน้าที่ที่เป็นผู้หนีภัยการสู้รบ ในพื้นที่พักพิงชั่วคราวฯ ที่ผ่านการอบรมร่วมกับหน่วยงานที่รับผิดชอบร่วมกันดูแลน้ำ
นอกจากนี้ IRC ยังมีอาสาสมัครด้านการแพทย์ที่สามารถรักษาผู้ป่วยใน และผู้ป่วยนอกได้เองภายในแคมป์ มีห้องแลปตรวจหาเชื้อมาลาเรีย หรือเชื้อโรคได้เอง มีบุคลากรสามารถทำคลอดได้เอง แต่ถ้ากรณีซับซ้อนไม่สามารถดูแลได้ จะส่งต่อมายังโรงพยาบาลศรีสังวาลย์แม่ฮ่องสอน ปัจจุบัน IRC มีเวชภัณฑ์ยาที่สามารถดูแลผู้ป่วยภายในศูนย์ได้เพียง 3-4 เดือน เท่านั้น เมื่อ IRC ยุติการดูแล เพื่อลดภาระของหน่วยงานราชการไม่ต้องส่งบุคคลากรเข้าไปภายในพื้นที่พักพิง ฯ อยากให้รัฐช่วยสนับสนุนค่าตอบแทนของบุคลากรด้านการแพทย์ของ IRC เท่าที่งบประมาณรัฐพอจะสนับสนุนได้
สำหรับศูนย์พักพิงชั่วคราวบ้านแม่สุริน อ.ขุนยวม มีผู้หนีภัยจากการสู้รบ จำนวน 1,852 คน 407 ครัวเรือน การดูแลด้านสาธารณสุข โรงพยาบาลขุนยวม จัดเจ้าหน้าที่สาธารณสุขประจำจุดตรวจหน้าเป็นที่พักพิงชั่วคราวฯ เพื่อคัดกรองผู้ป่วยและประสานงานร่วมกับเจ้าหน้าที่อส. จำนวน 1 คน ซึ่งจะปฏิบัติงานในพื้นที่พักพิงชั่วคราวฯ จำนวน 3 วัน และปฏิบัติงานที่โรงพยาบาลขุนยวม จำนวน 2 วัน ต่อสัปดาห์ โดยได้รับค่าจ้างจากทางโรงพยาบาล องค์การ IRC ยังคงมียาสำหรับรักษาผู้หนีภายในพื้นที่พักพิงชั่วคราวฯ ต่อเนื่องประมาณ 3-4 เดือน และโรงพยาบาลขุนยวมสนับสนุนเพิ่มตามความจำเป็นและจัดทำรายละเอียดรวบรวมไว้เป็นข้อมูล
หลังวันที่ 31 กรกฎาคม 2568 องค์การ IRC จะส่งมอบสถานพยาบาล ยา และอุปกรณ์การแพทย์ต่างๆ ในพื้นที่พักพิงชั่วคราวฯ ให้กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่อไป และยังสามารถจ้างเจ้าหน้าที่ด้านสุขภาพและด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมต่อไปได้อีก จำนวน 1 เดือน ด้านการจัดการขยะในพื้นที่พักพิงชั่วคราวฯ บ้านแม่สุริน ให้ผู้หนีภัยกันสู้รบปฏิบัติตามเดิมในการคัดแยกขยะและบรรจุถุงซึ่งจะมีการจัดเก็บและนำไปทิ้งสัปดาห์ละครั้ง โดยขอความอนุเคราะห์รถยนต์ในการไปทิ้งจากผู้ประกอบการด้านการบริหารจัดการดูแลน้ำเพื่ออุปโภค-บริโภค เจ้าหน้าที่ที่เป็นผู้หนีภัยการสู้รบในพื้นที่พักพิงชั่วคราวฯ ที่ผ่านการอบรมร่วมกับหน่วยงานที่ได้รับผิดชอบร่วมกันดูแลน้ำเพื่ออุปโภค-บริโภค รวมคือการจัดหาและขอสนับสนุนของผงคลอรีนที่ใช้ในการบริหารจัดการดูแลน้ำ โดยองค์การ IRC ยังคงมีผงคลอรีนคงเหลือใช้ได้ประมาณ 3-4 เดือน ด้านอาหาร หลังวันที่ 31 กรกฎาคม 2568 ทางองค์การ T BC สามารถสนับสนุนอาหารให้กับผู้หนีภัยการสู้รบในพื้นที่พักพิงชั่วคราวฯ ได้เฉพาะกลุ่มเปราะบางเท่านั้น โดยระบบบัตรอาหารจะสิ้นสุดลงและจะเปลี่ยนเป็นการแจกอาหารพื้นฐาน เช่น ข้าว น้ำมัน ถั่ว ซึ่งเป็นมาตรการระยะสั้น ส่วนผู้หนีภัยการสู้รบที่ไม่ใช่กลุ่มเปราะบาง ซึ่งเป็นประชากรส่วนใหญ่ในพื้นที่พักพิงชั่วคราวฯ จะไม่ได้รับการสนับสนุนอาหารอีกต่อไป และปัจจุบันหน่วยงานในพื้นที่ยังไม่สามารถหางบประมาณมาทดแทนในส่วนนี้ได้ โดยจังหวัดแม่ฮ่องสอนจะรายงานให้กับกระทรวงมหาดไทยทราบและหาแนวทางแก้ไขโดยด่วนต่อไป
นายเอกวิทย์ มีเพียร ผู้ว่าราชการจังหวัดแม่ฮ่องสอน ให้สัมภาษณ์ผู้สื่อข่าวภายหลังการประชุมว่า การดูแลผู้หนีภัยจากการสู้รบในจังหวัดแม่ฮ่องสอน เนื่องจากองค์กร IRC จะสิ้นสุดให้กา ช่วยเหลือในสิ้นเดือนนี้รวมถึงองค์กร TBC จะลดการช่วยเหลือด้านอาหารลง จะต้องมีการเตรียมความพร้อมในการดูแลผู้อยู่ในศูนย์พักพิงหลักที่สำคัญ 2 ส่วนที่ศูนย์บ้านใหม่ในสอย อ.เมือง และ ศูนย์แม่สุริน อ.ขุนยวม เพื่อให้สถานการณ์ผ่านพ้นไปด้วยความเรียบร้อยในเบื้องต้นนี้ก่อนในระยะสั้น ที่สำคัญคือเรื่องการรักษาพยาบาล อาหาร สุขอนามัย ขยะ และน้ำสะอาด วัสดุอุปกรณ์ในการรักษาพยาบาลยังพอมีอยู่ที่จะสามารถใช้ได้ในช่วง 2-3 เดือนนี้ ส่วนระยะยาวต้องดูนโยบายของส่วนกลางว่าจะต้องดำเนินการอย่างไรในการแก้ไขปัญหาเพื่อให้ประชาชนที่อยู่ในศูนย์พักพิงซึ่งเป็นผู้หนีภัยจากการสู้รบได้ใช้ชีวิตได้อย่างใกล้เคียงปกติมากที่สุด ส่วนจะให้เจ้าหน้าที่ของเราเข้าไปดูแลนั้นจะต้องมีการประสานงานในช่วงของการเชื่อมต่อระหว่างเจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงานอยู่ในศูนย์กับเจ้าหน้าที่ภายนอกจะมีการประสานงานกันอย่างต่อเนื่อง ทั้งส่วนจังหวัด อำเภอ สาธารณสุข ได้มีการแบ่งมอบภารกิจในการเข้าไปดูแลในเบื้องต้น
ภานุเดช ไชยสกูล รายงาน
