วันที่ 4 ม.ค. 67 ผู้สื่อข่าวรายงานว่าชาวบ้านในพื้นที่ต.หนองหล่ม อ.ดอกคำใต้ จ.พะเยา รวมกลุ่มเผาข้าวหลาม แบบดั้งเดิมของการทำข้าวหลามพื้นบ้านกินคลายหนาว โดยใช้วัตถุดิบเริ่มจากนำไม้ไผ่ลำอ่อน ตัด เป็นปล้องๆ หรือกระบอกไม้ จะใช้แต่ไม้ไผ่บ้านอ่อนในช่วงนี้ เพราะจะมีเยื่อไผ่ที่เหนียวและหอม ใช้ข้าวเหนียวใหม่ที่มีความหอมหวานและเหนียวนุ่ม น้ำกะทิคั้นเองจากมะพร้าวสดๆหลังจากนั้นจะกรอกข้าวสารใส่บั้งไม้ไผ่และเทน้ำกะทิลง พร้อมเติมเครื่อง เช่น เผือก ถั่วดำ งา ลงไป แล้วนำข้าวหลามมาเผาโดยใช้ใบเตยหรือใบตองกล้วยปิดปากกระบอกไม้ข้าวหลามไว้ แล้วเผาด้วยไฟแรงไปเรื่อยๆ รอจนไม่มีน้ำผุดออกมาจากปากกระบอกข้าวหลามก็แสดงว่าข้าวหลามสุกแล้ว จากนั้นนำกระบอกไม้ ข้าวหลามมาปอกเปลือกออกเหลาให้บางก็จะนำมากินได้โดยกระบอกข้าวหลามมีหลากหลายขนาด ทั้งเล็กและใหญ่
สำหรับการเผาข้าวหลามของชาวบ้านจะเผาเฉพาะหน้าหนาวคือช่วงหลังออกพรรษาไปจนถึงเดือนกุมภาพันธ์ หรือช่วงเก็บเกี่ยวข้าวใหม่ เท่านั้น หลังจากนั้นจะไม่ทำแล้วเพราะไม้ไผ่จะมีน้อยลง จึงทำให้ชาวบ้านนิยมทำข้าวหลามเผาแบบโบราณเฉพาะช่วงนี้เท่านั้น
ปัณณวิชญ์ อยู่ดี จังหวัดพะเยา
