พะเยา หาดูยาก !! ประเพณีล้านนา ตานข้าวใหม่ ตานหลัวหิงไฟพระเจ้า
ประเพณี 4 เป็งตานข้าวใหม่ ตานหลัวหิงไฟพระเจ้า ซึ่งเป็นประเพณีล้านนาที่สืบทอดกันมายาวนาน ในช่วงหลังฤดูกาลเก็บเกี่ยวข้าวใหม่ รวมทั้งการนำหลัว หรือฟืน ตานเพื่อเป็นการสุมไฟคลายหนาวให้พระพุทธเจ้า วันเพ็ญเดือน 4 ยังเป็นช่วงที่ล้านนามีอากาศหนาวเย็น ชาวบ้านเชื่อว่าพระเจ้า ซึ่งคือพระพุทธรูปที่อยู่ในโบสถ์-วิหาร ก็ต้องหนาวเย็นเหมือนกับคน จึงช่วยกันหาฟืนมาสุม ก่อเป็นกองไฟสร้างความอบอุ่นให้กับพระเจ้าและเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กับบรรพ บุรุษ ญาติมิตรที่ล่วงลับไปแล้ว ตามความเชื่อของคนล้านนา
พุทธศาสนิกชน ชาวบ้านในพื้นที่ตำบลแม่ใส อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ต่างนำข้าวใหม่ ซึ่งเป็นข้าวเปลือก และฟืนจำนวนมากเข้าถวายวัดเพื่อเป็นการสุมไฟคลายหนาวให้พระพุทธเจ้า เป็นการสืบทอดประเพณี ตานข้าวใหม่ ตานหลัวหิงไฟพระเจ้า” ซึ่งเป็นประเพณี ที่มีมาแต่โบราณ ที่ชาวล้านนายึดถือปฎิบัติกันมา ซึ่งจะหาดูได้ยากแล้วหลังจากฤดูเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จสิ้น ชาวบ้านก็จะนำข้าวใหม่ที่เก็บเกี่ยวเสร็จแล้ว ก็จะนำมาถวายเป็นพุทธบูชา เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ล่วงลับ และเจ้าของนาดั้งเดิม รวมทั้งเทวดาผู้ปกปักษ์รักษาพื้นที่ทำกิน และนอกจากนั้น ก็มีการตานหลัวหิงไฟพระเจ้า หรือฟืน เพื่อเป็นการนำไปจุดเพื่อคลายความหนาวเย็นให้กับพระพุทธเจ้า ตามความเชื่อของชาวบ้านตานหลัวหิงไฟพระเจ้าและตานข้าวใหม่ มักทำไปพร้อมๆกัน
ปัจจุบัน การตานข้าวใหม่และหลัวหิงไฟพระเจ้ามีทำกันในวัดที่อยู่ห่างไกลจากตัวเมือง ซึ่งชาวบ้านยังคงสืบทอดประเพณีและวิถีดั้งเดิมไว้ ไม่ให้หายไปจากพื้นที่้ ส่วนวัดในตัวเมืองไม่ค่อยได้ทำกันแล้ว
